به ابتکار بنیاد مطالعات اسلامی روسیه، روز 11 نوامبر 2014 انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه میزبان کنفرانس بین‌المللی “فلسفه اسلامی در دنیای معاصر” بود، این کنفرانس به مناسبت پنجمین سال انتشار سالنامه فلسفه اسلامی “اشراق” و پنجمین سال تاسیس سری دانشگاهی “تفکر فلسفی در جهان اسلام” بود.
کنفرانس با سخنرانی رئیس انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه، پرفسورعبدالسلام حسین اف آغاز شد. وی ضمن اشاره به اهمیت ویژه پروژه “اشراق” در بررسی میراث غنی فلسفه اسلامی بر تقویت روابط بین متفکران معاصر در سراسر جهان تاکید کرد و همکاری های علمی با دانشمندان ایرانی را بسیار ارزشمند خواند.
در ادامه ریاست بنیاد مطالعات اسلامی، دکتر حمید هادوی ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان، توضیحاتی درباره همکاریهای علمی ـ پژوهشی بنیاد مطالعات اسلامی و انستیتو فلسفه ارئه دادند. وی همچنین در ارتباط با موضوع کنفرانس متذکر شدند پیشرفت‌های فن‌آوری در حال حاضر، تمام جنبه‌های حیات بشر را فراگرفته و آدمی را به هر سو می‌کشد اما سعادت بشر و ارزشهای والای اخلاقی را تامین نمی‌تواند بکند. انسان برای رسیدن به سعادت نیازمند به دین و استفاده از تحقیقات فلاسفه به ویژه فلسفه اسلامی است.
سردبیر سالنامه “اشراق” یانیس اشوتس با ابراز قدردانی عمیق از انستیتو فلسفه به دلیل حمایت مداوم و همه‌جانبه نسبت به “اشراق” و پروژه های دیگر، برای همکاران و آرزوی پیشرفت و موفقیت روزافزون نمود. در پایان بخش مراسم افتتاحیه، آقای موسوی، نماینده سفارت جمهوری اسلامی ایران در روسیه، پیام سفیر فوق العاده و مختار جمهوری اسلامی ایران، دکتر مهدی سنایی، را قرائت کرد.
نخستین سخنران بعد از افتتاحیه، رئیس فرهنگستان علوم ایران دکتر رضا داوری اردکانی بود که سخنرانی خود با عنوان “فلسفه در عصر اختلال و سردرگمی ذهن ” را به بنیانگذار فلسفه اسلامی فارابی اختصاص داده بود. وی تأکید نمود این متفکر بزرگ، که در میانه قرون 9 و 10 زندگی می کرد، معتقد بود که فلسفه و سیاست جدایی‌ناپذیر هستند، و فیلسوف به منزله پیامبر (ص) است، و دانش خود را از یک منبع دریافت می‌کند که همان عقل فعال است. به عقیده داوری، فلسفه به خودی خود نمی‌تواند مشکلات اجتماعی و سیاسی پیش روی بشریت را حل کند، چونکه اساسا فلسفه عهده‌دار چنین ماموریتی نیست؛ اما قادر به کمک به یک فرد برای درک تفاوت بین درست و غلط، خوب و بد است.
در ادامه رئیس بخش فلسفه جهان اسلام انستیتو فلسفه آکادمی علوم، پرفسور آندره اسمیرنوف، با عنوان “ارزش اکتشاف‌ها، نوآوری‌های فلسفی ابن سینا و ابن عربی در زمینه فلسفه جهان”، و پژوهشگر ارشد بخش فلسفه شرقی انستیتو فلسفه، دکتر استپانیانس با عنوان “وضعیت فلسفه اسلامی در دنیای معاصر” و پژوهشگر علمی بخش موسیقی انستیتو دولتی هنر، شاملی گولتکین “موسیقی، تفکر، زبان: تأملاتی در مفهوم اونیورسالیسم جدید” سخنرانی کردند.
جلسه صبح با بحث‌های متنوع پایان یافت و طی آن به سوالات مطرح شده در رابطه با سخنرانی‌ها، پاسخ داده شد.
در بخش بعد از ظهر، مهمانان ایرانی کنفرانس سخنرانی کردند؛ استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دکتر حسین کلباسی “تاملاتی در کتاب احصاء علوم “فارابی” و دکتر میری با عنوان “فارابی و ایجاد نظریه جامعه پست سکولار” به ایراد سخنرانی پرداختند.
استادیار کرسی تاریخ فلسفه، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه رودن، سخنرانی خود با عنوان “ترجمه شعر عرفانی به عنوان یک مشکل تاریخی و فلسفی”، پرداخت و پژوهشگر ارشد فلسفه و عرفان اسلامی انستیتو فلسفه، دکتر الشاد نصیرف، مقاله خو را با موضوع “ابن خلدون در سنت فکری عثمانی قرن 16 ـ 20” ارائه کرد؛ نصیرف تأکید کرد ادعای مهجوریت تفکر فلسفه تاریخی ابن خلدون در دنیای اسلام، و شناساندن وی توسط غربی‌ها به دنیای اسلام درست نیست؛ میراث ابن خلدون در نگارش و سیر تفکر تاریخی دوره عثمانی بسیار تأثیرگذار بوده است و ترجمه و شرح متعددی نیز از آثار وی به زبان ترکی عثمانی شکل گرفته است.
سرویراستار سالنامه فلسفی اشراق، دکتر یانیس اشوتس، با عنوان “انعکاس حکمت یونانی در آینه اندیشه عرب: سیمای حکیم در آراء الفلاسفه” به عنوان سخنران پایانی مراسم بودند.
در این کنفرانس، جمعی از پژوهشگران و اساتید و شخصیت‌های ایرانی و روسیه‌ای حضور داشتند.
در پایان کنفرانس داوری اردکانی، از بنیاد مطالعات اسلامی و شرکت کنندگان جلسه قدردانی کرد و نسبت به همکاری طولانی و پربار ابراز امیدواری نمود.
این رویداد فرهنگی با تبادل نظر میهمانان کنفرانس در پذیرایی عصرانه در یک فضای گرم و رسمی به پایان رسید.
