زبان و ادبیات فارسی در داغستان

مشخصات نشر

 نام روسی:   Персидский язык и литература в Дагестане

نویسنده اثر: دکتر فاطیما علیبکووا

ویراستار علمی : محمدووا  

تاریخ نشر: 2022

ناشر: صدرا

موسسه همکار: انستیتو زبان و ادبیات ساداسا ( نویسنده داغستانی) مرکز تحقیقات داغستان آکادمی علوم روسیه

شمارگان: 600 

تعداد صفحات: 304

با حمایت بنیاد ابن سینا و همکاری انستیتو زبان و ادبیات ساداسا ( آقای غمزاد ساداسا شاعر ، نویسنده و مترجم اهل داغستان ، دانشکده زبان و ادبیات به نام غمزاد ساداسا نامگذاری شده است)  کتاب « زبان و ادبیات فارسی در داغستان» منتشر شد.

نویسنده اثر خانم دکتر فاطیما علیبکووا ماگامدوونا، استاد علوم فلسفه و پژوهشگر برجسته انستیتو زبان و ادبیات ساداسا مرکز تحقیقات داغستان آکادمی علوم روسیه هستند که با بیش از 100 اثر علمی در حوزه شرق شناسی، ادبیات ، نسخ خطی داغستان به زبانهای فارسی و عربی، شناخت تاریخ و فرهنگ داغستان و ایران و همکاریهای بین فرهنگی دو کشور ایران و داغستان در این حوزه شناخته شده اند،  در این کتاب به موضوع فرهنگ ایرانی و تاثیر آن بر داغستان پرداخته است. موضوعات مربوط به گسترش زبان و ادبیات فارسی در داغستان در بستر تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، جنبه های زیبایی شناختی و هنر مورد بررسی قرار گرفته  و در چارچوب روابط فرهنگی میان ایران و داغستان تحلیل شده است.

در این اثر برای بیان دقیق تر مفاهیم مطرح شده، مطالبی در خصوص نسخه های خطی فارسی و عربی، سنگ نگاره ها ( لیتوگرافی)، کتب چاپی اولیه و منابع نامه نگاری شده، کتاب های مرجع در حوزه کتاب شناختی به زبان های عربی و فارسی، اسناد منتشر نشده آرشیو دولتی جمهوری داغستان و همچنین آثار دانشمندان داغستان، مورخان، باستان شناسان، منتقدان ادبی آورده شده است.

همچنین در پایان کتاب « زبان و ادبیات فارسی در داغستان» تصاویری از دانشمندان و شاعران داغستانی فارسی زبان آورده شده و تلاش شده تا تاثیر متقابل فرهنگی ایران بر مهاجران داغستانی در قالب تصاویر و محتوای کتاب بیان شود .

اثر مورد نظر به تفصیل شامل مباحث ذیل است:

فصل اول: تاریخچه و بستر فراهم شده در خصوص پیدایش زبان و ادبیات فارسی در داغستان ( جنبه تاریخی و فرهنگی )

1-1         دربند و داغستان جنوبی – مهد فرهنگ ایرانی در قفقاز شرقی .

2-1 آیین زرتشتی در فرهنگ معنوی داغستان .

3-1 ارتباط فرهنگی – تاریخی ایران و داغستان در دوره گسترش اسلام .

4-1 ایرانیان در داغستان در پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم .

فصل دوم: « ردپای ایرانیان» در ادبیات شفاهی مردم داغستان

1-2         انگیزه مزداپرستی در میراث فولکلور مردم داغستان

2-2 منابع ایرانی در نثر و اشعار اساطیری مردم داغستان

فصل سوم : فرهنگ مکتوب داغستان به زبان فارسی

1-3         مرحله مقدماتی گسترش مکاتبات فارسی

2-3         بناهای کتیبه ای به زبان فارسی

3-2         منابع نامه نگاری شده فارسی

4-3         نسخ خطی داغستان و کتب چاپ سنگی به زبان فارسی

فصل چهارم: دانشمندان، نویسندگان و شعرای داغستان

1-4         دانشمندان دربند

2-4         دانشمندان ادبیات فارسی

3-3         ترجمه آثار کلاسیک فارسی به زبان داغستانی

4-4         ایران و شعرای ایرانی در آثار ادبیات داغستان

5-4 داغستانی در ایران

6-4 ایرانی ها در داغستان امروز

علاقه مندان به حوزه های فرهنگی و تاریخی با مطالعه این اثر می توانند شناخت دقیق تری از تمدن و روابط فرهنگی بین دو کشور ایران و داغستان بدست بیاورند.